CÁCH ĐIỀU TRỊ TÁO BÓN
Ai cũng biết thức ăn được đưa vào cơ thể để nuôi dưởng các cơ quan, tế bào. Sau quá trình này chúng sẽ còn lại những chất cặn bả. Thường thì chất cặn bả ( phân ) sẽ được thải ra mỗi ngày. Nhưng một số ít trong chúng ta ( trẻ con và cả người lớn ) lại để “của nợ ” này trong cơ thể ba ngày trở lên, thậm chí có người một tuần, mười ngày và trường hợp cá biệt còn lâu hơn nữa!
Nhiều khi bác sĩ hỏi bệnh nhân bao nhiêu ngày đi cầu một lần thì được một vài người trả lời một cách dễ thương : Dạ…Em không nhớ!
Thú thật với các bạn là hồi còn nhỏ tôi đã vào phòng cấp cứu bệnh viện Chợ Rẩy với lý do là đau bụng, đau bụng do bón. Lúc đó tôi cũng không nhớ mình mấy ngày đi cầu một lần. Tôi cứ tưởng là càng lâu đi cầu thì càng tiện chứ sao. Vả lại có ai nhắc nhở mình đi đại tiện đâu. Có ai cho biết là tác hại của việc phân giữ lại trong cơ thể mình đâu. Hồi còn nhỏ cứ dành thời gian ăn và đi chơi, còn việc đi đại tiện và ngũ thì lại không quan tâm mấy!
Đến khi lớn lên mới biết cái chuyện đơn giản này lại là chuyện quan trọng.
NHỮNG TÁC HẠI KHI BỊ BÓN:
Như các bạn đã biết, nếu vài ngày đi cầu một lần thì phân sẽ tích tụ trong ruột già và gây nhiều tác hại:
- Tác hại thứ nhất về mặc cơ học giống như hình kẹt xe minh hoạ ở trên. Hệ tiêu hóa đơn giản giống như 1 cái ống, có chỗ khởi đầu ( miệng ) đến chỗ kết thúc ( đại tràng sigma, trực tràng rồi cuối cùng là hậu môn ), có chỗ kích thước hẹp ( thực quản ) có chỗ kích thước to ( dạ dày ). Cái ống này được thông thương khi chúng ta đi vệ sinh mỗi ngày một lần.
Nhưng nếu trễ vài hôm phân ứ ở vùng đại tràng sigma và gây tắc nghẽn. Toàn bộ những phần ở phía trên ( đại tràng ngang, đại tràng lên, ruột non, dạ dày đều bị ảnh hưởng. Phân tích tụ lại, hơi được sinh ra trong quá trình tiêu hóa bị đình trệ gây tình trạng khó chịu.
Bệnh nhân bón thường đau lâm râm dọc theo khung đại tràng, có người đau ở vùng đại tràng sigma ( hố chậu trái ). Bệnh nhân có cảm giác nặng nề, ậm ạch đầy hơi thỉnh thoảng xì hơi. Tuy nhiên phân vẫn chưa chịu ra
- Tác hại thứ hai là do tình trạng tái hấp thu nước ở ruột già. Các chất độc theo đó thấm hút vào máu gây nhiễm độc cơ thể. Người bị bón thường nhức đầu, mõi mệt, nhăn nhó, ăn uống kém, khó tiêu…Bệnh nhân bón tự nhiễm độc vì phân nằm trong ruột già của mình lâu ngày.
- Nếu kết hợp bón và động tác rặn lâu ngày còn có thể gây bệnh nứt hậu môn, chảy máu hậu môn, bệnh trĩ…
Nhiều trẻ hay đau bụng và ba mẹ cháu thường dẩn đi siêu âm! Trẻ bị bón có kết quả siêu âm bình thường hoặc có ứ hơi ở ruột. Ngoài ra không phát hiện được bệnh gì hết. Sau đó ba mẹ lại mua thuốc giảm đau, dạ dày cho trẻ uống. Điều này thật tai hại vì càng làm giảm nhu động ruột và càng làm tình trạng bón nặng hơn.
Kể cả ở người già vài ngày đi đại tiện một lần cũng không thể xem là bình thường được. Điều này như các bạn đã biết có hại cho sức khoẻ của chúng ta rất nhiều.
Xin các bạn lưu ý ở trẻ ( và cả người lớn ) khi hay bị đau bụng lâm râm lâu ngày thì điều đầu tiên là các bạn nhớ đến vấn đề đi đại tiện. Hãy hỏi trẻ mấy ngày đi cầu một lần. Nếu hơn một ngày phải nhắc trẻ và hướng dẩn cháu đi đại tiện mỗi ngày, vào giờ cố định thường là buổi sáng.
BIỆN PHÁP TẠI NHÀ ĐỂ ĐIỀU TRỊ BÓN GỒM 3 ĐIỂM CHÍNH SAU:
- Thực phẩm ăn mỗi ngày phải có nhiều chất xơ. Những chất xơ có trong các thức ăn như gạo lứt, bánh mì lứt, các loại rau lá xanh ( rau lang, rau muống, đậu bắp..) trái cây ( đu đủ, cam, quýt , trái bơ.. ) các loại đậu ( đậu xanh, đâu đỏ, nành, đậu phọng… ), hạnh nhân, hạt dẻ..
Thể tích phân ( phân to hay nhỏ ) tuỳ thuộc phần lớn chất xơ mà chúng ta ăn vào.
Ăn nhiều chất xơ là thế nào? Các bạn cứ ăn 2 muổng cơm thì gắp một ít rau ( một bữa cơm phải có nhiều loại rau: rau lang, rau muống, cải, bông cải trắng, bông cải xanh…) . Như vậy suốt bữa ăn chúng ta đã ăn nhiều rau lắm rồi. Không nên chỉ ăn cơm, cá, thịt đến cuối bữa cơm rồi mới ăn rau, húp canh thì không đũ.
Để tăng cường lượng chất xơ vào cơ thể, mỗi tuần các bạn nên ăn cơm gạo lứt vài lần. Kèm với 2 muổng cà phê ( muổng nhỏ ) mè rang ( không muối ) mỗi bữa ăn
Tôi để ý thấy những người ăn cơm gạo lứt và mè rang ( kèm thịt cá tôm tép rau đậu…) thường xuyên, không hề thấy họ than phiền về tình trạng bón
Nhiều bệnh nhân lớn tuổi hay bị bón, răng lại rụng gần hết, việc ăn rau rất khó. Trường hợp này các bạn xắt nhỏ các thứ rau, có thể tươi hay đã luộc kèm với các lọai trái cây cho cùng với nước. Tất cả cho vào máy xay sinh tố, xay ra là đã có một ly chất xơ nhiều chất dinh dưởng rất tốt cho việc đi đại tiện mỗi ngày
- Mỗi ngày uống ít nhất 1,5lít nước ( nước đun sôi để nguội, sữa, nước trái cây xay ). Ngoài việc bù đắp nước đã bị hao hụt do mồ hôi, nước tiểu.. thì nước có tác dụng làm phân mềm ra, giúp bạn dễ đi đại tiện hơn
- Tập thể dục cho đại tràng ( ruột già ). Thường xuyên, mỗi sáng vừa thức giấc các bạn nên uống một ly nước khoảng 300 ml ( khoảng một chai nước suối nhỏ ). Sau đó dùng 1 hoặc 2 bàn tay úp lại đặt phía bên phải dưới rốn khoảng 2cm, xoa từ dưới lên trên, sang ngang rồi xuống từ 30 vòng ( xoa từ số 1,2,3,4,5 và cuối cùng là số 6, xoa dọc khung đại tràng , và theo chiều nhu động của đại tràng, như xoa theo hình dấu hỏi (? ) , xin các bạn xem hình minh hoạ ). Sau đó đi đại tiện
Trong những ngày đầu có thể chưa đi đại tiện được, nhưng dần dần mỗi buổi sáng khi các bạn thực hiện những hướng dẩn trên thì việc đi đại tiện dễ dàng và đều đặn.
Tâm lý thông thường, khi bị bón người ta không để ý đến chế độ ăn uống thường ngày mà chỉ nghỉ rằng mình cần phải ăn liền đu đủ hoặc ăn trái thanh long…hoặc chỉ muốn uống ngay vài viên thuốc nhuận trường để đi cầu ngay. Biện pháp như vậy có thể giúp một ít phân đi ra ngoài nhưng chỉ giải quyết tạm thời tình trạng bón. Dùng thuốc nhuận trường lâu ngày khiến cơ thể lệ thuộc vào thuốc và tai hại hơn là làm nhu động ruột yếu đi và càng làm tăng tình trạng bón
Riêng ở con trẻ và cha mẹ, chúng ta ai cũng rất thương yêu họ, thường mua thức này thức nọ cho ăn, khuyến khích những người thân ăn. Và xin lưu ý với các bạn, mặt khác, các bạn cũng đừng quên cho trẻ con hoặc người già ăn thêm chất xơ ( cơm từ gạo chưa xay xát nhuyển, rau, trái cây…) và nhắc nhở họ đi đại tiện mỗi ngày một lần.
CÁC BIỆN PHÁP NHỎ GIÚP ĐI ĐẠI TIỆN DỄ DÀNG:
1) Tư thế ngồi thuận lợi cho việc đi đại tiện:
Tư thế ngồi đặt chân trên bồn cầu là tư thế hợp sinh lý nhất vì đoạn cuối cùng của ruột ( trực tràng ) thẳng, không bị thắt lại. Do đó áp lực từ phía trên sẽ đẩy phân đi xuống làm đi đại tiện dễ hơn
2) Cách vận động đại tràng:
Đang ngồi trên bồn cầu, muốn đi đại tiện nhanh, các bạn thực hiện động tác sau đây để dùng áp lực bên ngoài đẩy đại tràng theo chiều nhu động : 2 tay ôm đầu gối, lần lượt ép gối vào sát người ( ép luân phiên gối phải trước rồi đến gối trái để dùng lực ép từ ngoài vào theo chiều nhu động đại tràng ). Động tác này giúp phân được đẩy ra ngoài dễ hơn
3) Đấm vào xương cùng cụt: Một các hổ trợ đại tiện khác là, đang ngồi trên bồn cầu, nắm bàn tay lại thành nắm đấm, đấm vào vùng xương cùng cụt ( trong vòng tròn màu xanh ở giữa hai mông ), nơi có thần kinh chi phối vùng đại tràng.
- Dùng vaseline hay dùng pommade Tetracycline 1% loại tra mắt:
Các bạn mua 1 tube pomade loại dùng để bôi mắt ( pommade Tetracycline 1% ). Dùng 1 lượng pommade bằng ½ ngón tay út nhét trực tiếp vào hậu môn. Buổi sáng 1 lần, buổi chiều 1 lần . Trong pommade tetracycline có vaseline là một loại chất nhờn. Khi chúng ta cho pommade vào hậu môn, chất nhờn sẽ thấm vào niêm mạc tạo điều kiện trơn láng cho thành niêm mạc trực tràng sigma.
Động tác đơn giản có kèm theo pommade Tetracycline làm trợ thủ có thể giúp đi đại tiện mỗi ngày một lần và người bị bón có cảm giác dễ chịu.
Chúc các bạn đi đại tiện dễ dàng mỗi ngày một lần nhằm hạn chế tối đa lượng chất thải độc hại có mặt trong ruột già