Bệnh tăng huyết áp nguyên phát ( còn gọi là tăng huyết áp vô căn ) là bệnh hay gặp ở người lớn tuổi. Gọi là vô căn ( không gốc rễ, không nguyên nhân ) nhưng thật ra là có nguyên nhân. Chủ yếu do sự thay đổi, lão hoá của thành mạch máu, do những mảng xơ vữa bám trong thành mạch máu, do độ cô đặc của máu nhiều hơn vì thiếu nước…
Các bạn biết huyết áp liên hệ đến sức co bóp cơ tim, lượng máu trong lòng mạch và sức cản của hệ thống mạch máu. Ở người già, hệ thống mạch máu không còn mềm dẻo nữa. Chúng trở nên cứng lại do tuổi tác, do những mảng xơ vữa bám trong thành động mạch. Từ đó tim cần đập mạnh hơn để đũ lực, đẩy máu qua những trở ngại ( mạch máu cứng, xơ vữa trong hệ thống mạch máu, tình trạng máu cô đặc..) để lưu thông khắp cơ thể. Do đó tình trạng huyết áp cao ( thường gọi là huyết áp cao nguyên phát hay huyết áp cáo vô căn ) bắt đầu xuất hiện.
Khi đi khám bệnh, các bạn sẽ được bác sĩ kê đơn và hướng dẩn cách sinh hoạt, chế độ ăn uống. Những điểm mà các bác sĩ thường nhắc nhở trong chế độ ăn uống là: Không hút thuốc lá, hạn chế tối đa rượu bia, dùng chất béo có nguồn gốc động vật thật ít, ăn nhiều rau trái cây, không nên ăn mặn….Ở những bệnh nhân có nhịp mạch nhanh từ 85 lần/ phút nên hạn chế những thức uống làm tần số tim nhanh như trà, cà phê.
Trước những y lệnh về ăn uống trên, trừ một số ít bệnh nhân không tuân thủ, đa số còn lại đều theo đúng lời dặn của bác sĩ. Nhưng đến khi tái khám, dù đã uống thuốc theo toa, dù ăn uống như bác sĩ dặn, khi đo huyết áp lại thì số đo huyết áp không giảm mấy hoặc số đo huyết áp còn cao hơn? Hỏi kỹ tôi mới thấy các bạn hiểu nhầm một chút. Tôi thấy cần nhắc nhở các bạn về chuyện “ không nên ăn mặn ”.
Có những bạn hiểu lầm chữ mặn, lạt. Họ nghĩ là không nên ăn mặn là không được ăn thịt cá tôm tép và chỉ ăn chay: rau đậu tương chao! Một số bạn khác thì lại ăn thật nhạt nhưng lại chấm thêm nước mắm, nước tương, chao, muối nhiều lần trong suốt bữa ăn.
Một số ít bệnh nhân khác nói: tôi tuân thủ theo lời bác sĩ, ăn không chấm, nhưng lại có…chan! Có bệnh nhân không chấm, không chan nước tương nước mắm, nhưng lại thường xuyên ăn món kho ( thịt kho, cá kho…) !
Cuối cùng là kết quả điều trị trái với mong muốn. Số đo huyết áp cao hơn lần trước.
Xin các bạn lưu ý không ăn mặn là các bạn có thể ăn thịt, cá, tôm, tép, rau, đậu, sữa ít béo, trái cây…, tránh các thức ăn quá mặn ( chứa nhiều muối ) như mắm, khô, tương, chao… ( dù các bạn có thêm vào các thức ăn này nhiều đường hoặc nhiều dấm ). Trong khi nấu ăn có thể dùng muối, nước tương, nước mắm nêm vào nhưng phải lạt hơn khi nêm cho gia đình ăn thường ngày VÀ các bạn nhớ trong bữa ăn tuyệt đối không được chấm thêm hoặc chan thêm nước mắm, nước tương, chao, muối..
Chúc các bạn tuân thủ đúng hướng dẩn của bác sĩ về thuốc men, chế độ ăn uống, sinh hoạt để khống chế tốt bệnh tăng huyết áp.